مشتری-قسمت اول
مشتري
مشتري پنجمين و بزرگترين سياره در منظومه شمسي است.اگر داخل مشتري خالي بود ، بيش از 1000 سياره مانند زمين در آن جا مي گرفت ؛ هم چنين مشتري جرمي در حدود 1.9 x 1027 كيلوگرم و قطري برابر با 142800 كيلومتر (88736 مايل) دارد.تا به حال 62 قمر براي مشتري شناخته شده كه 4 قمر معروف آن به نام هاي "كاليستو ، اروپا ، گانيميد و يو" توسط گاليله در سال 1610 مشاهده و كشف شدند.به دور مشتري يك حلقه وجود دارد ، اما اين حلقه واضح نيست و تقريباً از زمين ديده نمي شود (اين حلقه در سال 1979 توسط Voyager 1 مشاهده شد).جو اين سياره داراي مقدار زيادي هيدروژن ، هليم با مقدار اندكي از متان ، آمونياك ، بخار آب و تركيبات ديگر مي باشد.در اعماق دروني مشتري فشار به قدري بالاست كه اتم هاي هيدروژن شكسته مي شوند و الكترون آزاد ميكنند ، به طوري كه اتم هاي مورد نظر شامل بار مثبت مي شوند.اين فرآيند پايه اي براي تبديل هيدروژن به فلز مي باشد.
نوارهاي رنگي ، ابرهاي اتمسفري و گردبادها جزء ويژگي هاي بارز سيستم ديناميكي هواي مشتري مي باشند.الگوي ابرهاي نوارگونه طي چند ساعت يا چند روز تغيير ميكند.لكه ي سرخ بزرگ مشتري يك گردباد عظيم است كه در خلاف جهت عقربه هاي ساعت حركت ميكند.در لبه ي خارجي ، موادي كه ظاهر مي شوند در عرض 4 تا 6 روز تغيير مي كنند ؛ در نزديكي مركز ، حركت ها آرام تر و تقريباً به صورت رندُم در مسير مي باشند.جهت حركت طوفان هاي كوچكتر و گردبادها را از روي ابرهاي نوارگونه مي توان يافت.
شفق هايي كه در ناحيه ي قطبين مشتري ديده مي شود ، شبيه به شفق شمالگان زمين است.مشخص شده كه دليل ايجاد شفق هاي قطبي مربوط به موادي است كه از قمر "يو" به صورت مارپيچي در امتداد ميدان مغناطيسي منتشر شده و در جو مشتري به دام مي افتند.رعد و برق هاي ناشي از برخورد ابرها با ارتفاع زياد در اين سياره ، شبيه به رعد و برق هاي عظيمي است كه در جو بالايي زمين تا به حال مشاهده شده اند.
حلقه ي مشتري
برخلاف الگوي حلقه هاي پيچيده و تركيبي زحل ، مشتري داراي سيستم حلقوي ساده اي است كه تشكيل شده از يك هاله ي دروني ، حلقه ي اصلي و حلقه ي نازك بيروني يا Gossamer .فضاپيماي Voyager ، Gossamer را تنها يك حلقه نشان داد اما تصاوير فضاپيماي Galileo كشفيات غير منتظره اي را ارائه داد مبني بر اينكه Gossamer از 2 حلقه تشكيل شده است.حلقه ي دروني توسط حلقه ي بيروني احاطه شده است.اين حلقه ها بسيار باريك هستند و از اجزاي غبار آلودي كه از برخورد شهاب سنگ هاي بين سياره اي با 4 قمر كوچك داخلي مشتري به نام هاي , Metis , Adrastea , Thebe" "Amalthea به وجود آمده اند ، تشكيل شده اند.بيشتر اين ذرات اندازه ي بسيار ريزي دارند.
هاله ي دروني حلقه ، حلقوي شكل است و در حدود 92000 كيلومتر تا 122500 كيلومتراز مركز مشتري گسترش يافته است.مهمترين و روشنترين حلقه از مرز هاله در حدود 128940 كيلومتر فاصله دارد كه مي توانيم اين فاصله را با مدار داخلي Adrastea مقايسه كنيم.هر چقدر به مدار داخلي Metis نزديك مي شويم ، روشنايي حلقه ها كاهش مي يابد.
حلقه هاي مشتري و قمر هايش به صورت كمربندي قوي از الكترون ها و يون هايي كه در ميدان مغناطيسي سياره به دام افتاده اند ، وجود دارند.اين ذرات و ميدان آنها ، جو مغناطيسي و يا محيط مغناطيسي را در بر گرفته اند.
مشخصات مشتري
|
Jupiter Statistics | |
|
Mass (kg) |
1.900e+27 |
|
Mass (Earth = 1) |
3.1794e+02 |
|
Equatorial radius (km) |
71,492 |
|
Equatorial radius (Earth = 1) |
1.1209e+01 |
|
Mean density (gm/cm^3) |
1.33 |
|
Mean distance from the Sun (km) |
778,330,000 |
|
Mean distance from the Sun (Earth = 1) |
5.2028 |
|
Rotational period (days) |
0.41354 |
|
Orbital period (days) |
4332.71 |
|
Mean orbital velocity (km/sec) |
13.07 |
|
Orbital eccentricity |
0.0483 |
|
Tilt of axis (degrees) |
3.13 |
|
Orbital inclination (degrees) |
1.308 |
|
Equatorial surface gravity (m/sec^2) |
22.88 |
|
Equatorial escape velocity (km/sec) |
59.56 |
|
Visual geometric albedo |
0.52 |
|
Magnitude (Vo) |
-2.70 |
|
Mean cloud temperature |
-121°C |
|
Atmospheric pressure (bars) |
0.7 |
|
Atmospheric composition Hydrogen |
|
ترجمه و گردآوري : هادي محمودي
با همکاری خانم نیلوفر کوچکی
منابع:
سايت هاي: NASA و Solarviews
كتاب دهـــــــر نوشته دكتر حسين سالاري
این وبلاگ زیر نظر گروه ستاره شناسی سپهر نیلگون و به یاری آقای کارن مولاوردی خانی فعالیت می کند.از مشتاقان به علم نجوم و فضا خواهشمندیم در صورت تمایل به همکاری،با ایمیل وبلاگ ارتباط برقرار کنند.