نور منطقه البروجی

                                                  
گرد و غبارهايی که در منظومه شمسی و در فضای سيارات پراکنده هستند دچار تغيير و تحول بسياری مي شوند . بخشی از آنها به صورت شهاب ها به حيات خود پايان می دهند اما بسياری از اين ذرات در صفحه منظومه شمسی پخش می شوند.ذراتی که بسيار کوچک هستند يعنی ابعادی کمتر از ميکرومتر دارند توسط تابش خورشيدی به خارج فضای سيارات هل داده می شوند.

ذرات بزرگتر نيز به تدريج در يک حرکت مارپيچ به داخل خورشيد کشيده می شوند . مطالعات انجام شده نشان می دهد که چگالی اين ذرات در فضای سيارات کم است که بيشترين مقدار آن در صفحه مدار زمين (دايره البروج ) و در فاصله سياره زهره و مشتری قرار دارند. ابعاد اين گرد و غبارها در حدود چند ميکرومتر است . بنابراين می تواند نور خورشيد را پراکنده کند و ناظر زمينی آن را به صورت نوار ضعيفی از نور در امتداد صورفلکی منطقه البروجی مشاهده می کند که به اين نور ضعيف اصطلاحاﱟ نور منطقه البروجی گفته می شود. گفتن اينکه اولين بار چه کسی اين نور را مشاهده کرده است کار مشکلی است. در قرن اول ميلادی سنکا ، نويسنده رومی ، اين نور را به « آتش های پراکنده » تشبيه کرده است . ارسطو اعتقاد داشت که نورمنطقه البروجی حاصل فورانات درونی زمين مانند آتشفشان ها است که وقتی به آسمان می رسند باعث به وجود آمدن پديده های مه آلودی مانند دنباله دارها ، نوار راه شيری و نور منطقه البروجی می شوند. در قرن هجدهم ، فيلسوف معروف « امانوئل کانت » اين نور را مربوط به خورشيد و بخارات اطراف آن دانست .

نور منطقه البروجی را می توان در آسمانی تاريک بعد از شفق در سمت غرب و يا قبل از فلق ( روشنايی صبحگاهی ) در سمت شرق مشاهده نمود. معمولاﱟ شکل ظاهری آن به « گوه » تشبيه می شود که پايه درخشانتر آن در افق شرق قرار دارد.

عکس رو در نزدیکی شهر سپیدان در استان فارس گرفتم.

و این هم یک عکس زیبا تر این پدیده از دوست خوبم امیر حسین ابوالفتح

GrITs Model... a new breakfast food?:P

                 

كي مي دونه اتفاق هيجان انگيز ديگه اي كه قرار توي رشته ي هيجان انگيز هواشناسي بيفته چيه؟

 

GrITs سر واژه ي Gravity wave Interactions with Tornadoes به معني "برهمكنش امواج گرانش با توفان ها" است. GrITs يك مدل كامپيوتري است كه هواشناس محقق، تيم كولمن از مركز ملي علم و فناوري فضايي آلاباما  براي مطلعه ي اين برهمكنش ها طراحي كرده است.

امواج گرانش را در يكي از پست هاي قبلي توضيح داده ام:

 http://spaceastrowebs.blogfa.com/post-76.aspx

 اما براي ياد آوري مي گويم كه اين موجها مثل موجهاي سطح اقيانوس هستند، ولي به جاي آب در هوا حركت مي كنند. همه ي ما با امواج گرانشي كه يك قايق در حال حركت در آب ايجاد مي كند آشناييم. نوك قايق آب را وادار به بالا رفتن مي كند و گرانش سعي مي كند دوباره آنرا به پايين بر گرداند و به اين شكل يك موج گرانش توليد مي شود. همين اتفاق در هوا هم ميفتد ( البته نه با قايق! بهتره براي فهميدن اين روي لينك بالا كليك كني)

 

در آلاباما اين امواج را همه جا مي شود ديد. كولمن مي گويد :" امروز ( اول فروردين خودمون) كه به سمت محل كارم رانندگي مي كردم، چند موج را بين ابرها ديدم. اخيرا هر وقت به ماهيگيري مي روم در مورد ديناميك موجها در آب هم فكر مي كنم!"

 

برهمكنش هاي  موج-توفان بسيار مهمند. وقتي يك موج گرانش به يك گردباد كوچك  برخورد مي كند گاهي مي تواند آن را به يك گردباد مخرب تبديل كند.

 

علت اين است كه كه در اين برخورد، موج گردباد را فشرده مي كند . اين باعث مي شود گردباد سريعتر دور خودش بچرخد. براي فهميدن علت اين ماجرا، كسي را تصور كنيد كه دستهايش را باز كرده و با اسكيت روي يخ مي چرخد. وقتي دستهايش را به بدنش مي چسباند سرعت چرخشش بيشتر مي شود. طوفانهاي در حال چرخش هم به همين شكل عمل مي كنند. ( به پايستگي تكانه ي زاويه اي توجه كن تا علتشو بهتر بفهمي )

 

گاهي امواج گرانش بصورت گروهي مي آيند. و با گذر هر يك از امواج ِ اين سري ،گردباد قوي تر مي شود.

 

آقاي كولمن و كار فرمايش- كوين ناپ-  در حال آموزش هواشناس هاي تلويزيون و مركز خدمات هواشناسي براي استفاده از مدل GrITs هستند، تا امواج گرانش را پيدا كنند و آنها را در گزارش هاي خود بگنجانند.

 

اين مدل هم مطابق با تعريف ، يك شبيه سازي  كامپيوتري  بر اساس معادلات ريا ضي اي است كه موج هاي جوي را توصيف مي كنند.

خروجي اين مدل نشان مي دهد كه حالت گردبادي يك طوفان با عبور امواج گرانش افزايش مي يابد.

 

 

هر طوفاني با ديگري فرق دارد. و مححققين به هواشناس هاي تلويزيون مي گويند كه بايد دنبال چه باشند. در واقع هواشناس هاي تلويزيون مستقيما از اين مدل استفاده نمي كنند. ولي نتايجي كه محققين از مدل به دست مي آورند و در اختيار آنها قرار مي دهند را استفاده مي كنند. اين نتايج ممكن است جداولي باشند كه نشان مي دهند چطور هر پارامتر ( زاويه ي بين موج و طوفان، دامنه ي موج، سرعت موج، شدت طوفان،...) تاثير موج روي طوفان را تغيير مي دهد.

 

خوب... همزمان با آغاز سال جديد، نوشتن اين مطلب رو تموم كردم، اميدوارم به عنوان يه عيدي خوشحالتون كرده باشه.

خلاصه ی تحلیلی از ناسا