کهکشان - قسمت دوم
انواع كهكشان ها
منجمان بيشتر كهكشان ها را بر اساس شكل ظاهر مثلاً كهكشان هاي مارپيچي يا كهكشان هاي بيضوي دسته بندي مي كنند.كهكشان مارپيچي ، شكلي شبيه به يك قرص با يك برآمدگي در مركز دارد.اين قرص به يك فرفره با بازوهاي مارپيچ درخشان ، كه از برآمدگي مركزي به سمت بيرون مارپيچ شده اند ، شباهت دارد.راه شيري يك كهكشان مارپيچي است.تمام كهكشان هاي مارپيچي شبيه به فرفره مي چرخند ، اما به آهستگي.به عنوان مثال ، راه شيري ، تقريباً هر 250 ميليون سال يك چرخش كامل حول محور خود مي زند.
ستارگان جديد اكثراً از گاز و غبار در كهكشان هاي مارپيچي شكل مي گيرند.گروه هاي كوچكتر ستارگان خوشه هاي كروي ناميده مي شوند.يك خوشه كروي خاص در حدود 1 ميليون ستاره دارد.
خوشه كروي مجموعه اي محكم از ستارگاني است كه توسط نيروي جاذبه كنار هم نگاه داشته شده اند.اين خوشه كروي يكي از متراكم ترين خوشه ها ، از ميان 147 خوشه ي شناخته شده در كهكشان راه شيري است.
كهكشان هاي بيضوي: مركز يك كهكشان بيضوي نسبت به قسمت هاي بيروني آن درخشان تر است و هر چه به سمت مناطق بيروني مي رويم روشنايي به تدريج ضعيف تر مي شود.تا آنجا كه منجمان تعيين كرده اند ، كهكشان هاي بيضوي خيلي خيلي آهسته تر از كهكشان هاي مارپيچي حول محور خود مي چرخند.ستارگان در اين كهكشان ها در مدارهايي اتفاقي حركت مي كنند.كهكشان هاي بيضوي نسبت به كهكشان هاي مارپيچي گاز و غبار كمتري دارند و گاز محتوي آنها بسيار گرم و پراكنده است.در نتيجه ستارگان كمتري در آنها شروع به شكل گيري مي كنند و يا اصلاً ستاره اي تشكيل نمي شود.
كهكشان هاي نوع سوم ، كهكشان هاي نامنظم ، فاقد شكل ساده و منظم هستند.تعدادي از اين ها عمدتاً متشكل از ستارگان آبي و ابرهاي پف دار گازي هستند كه مقدار كمي غبار دارند.ابرهاي ماژلاني ، كهكشان هاي نامنظمي از اين نوع هستند.بقيه عمدتاً از ستارگان جوان و درخشان به همراه گاز و غبار تشكيل شده اند.
يك كهكشان نامنظم.اين كهكشان شكل ساده اي مانند يك كهكشان
مارپيچ يا بيضوي ندارد.درخشندگي ستارگان زردفام در منظره جلوي
عكس ، نمايانگر بخشهايي از راه شيري هستند.
حركت كهكشان ها وابسته به يكديگر است و گهگاهي 2 كهكشان آنقدر به هم نزديك مي شوند كه نيروي گرانش هر كدام باعث تغيير شكل ديگري مي شود.كهكشان ها ممكن است با يكديگر برخورد (تصادم) كنند.اگر دو كهكشان با سرعت زياد تصادم كنند ، ممكن است از يكديگر با تأثيري كم يا بدون تأثير عبور كنند.ولي هنگامي كه با سرعتي كُند تصادم مي كنند ، مي تواند موجب ادغام آنها و تشكيل كهكشان يگانه اي شود كه از هر يك از كهكشان هاي اوليه بزرگتر است.اين چنين ادغام هايي مي تواند رشته هايي مارپيچ از ستارگان توليد كند كه مي توانند بيش از 100000 سال نوري در فضا توسعه يابند.
به عبارت ديگر هنگامي كه يك كهكشان بزرگ با كهكشان كوچكتري تصادم كُند داشته باشد ، كهكشان كوچكتر بلعيده مي شود.يعني اينكه ستارگان كهكشان كوچك به كهكشان بزرگتر تعلق مي گيرند و در ساختار كهكشان بزرگتر كمترين تغيير حادث مي گردد.به نظر مي رسد كهكشان راه شيري در نخستين مراحل بلع ابرهاي ماژلاني باشد.
منابع: nasa
کتاب شناخت گیتی
این وبلاگ زیر نظر گروه ستاره شناسی سپهر نیلگون و به یاری آقای کارن مولاوردی خانی فعالیت می کند.از مشتاقان به علم نجوم و فضا خواهشمندیم در صورت تمایل به همکاری،با ایمیل وبلاگ ارتباط برقرار کنند.