هفته فضا در ایران. اما خبری نیست!!!

هفته جهاني فضا كه در سال‌هاي اخير به عنوان فرصتي مغتنم براي آشنايي مسوولان، مردم و خصوصا جوانان با اهميت و جذابيت‌هاي فن‌آوري‌هاي راهبردي فضايي، همگام با كشورهاي مختلف جهان با مراسم و برنامه‌هاي متنوع در ايران گرامي داشته مي‌شد، امسال با كم توجهي سازمان‌هاي مسوول ذي ربط مواجه شده است.

 مجمع عمومي سازمان ملل متحد، به دليل اهميت روزافزون فضا و فن‌آوري فضايي، در دسامبر سال ۱۹۹۹ طي تصويب قطعنامه‌اي روزهاي چهارم تا دهم اكتبر مصادف با ۱۳ تا ۱۹ مهرماه را هفته جهاني فضا ناميد.

دليل تعيين اين تاريخ، بزرگداشت دو نقطه عطف در حوزه دسترسي به فضاست: چهارم اكتبر ۱۹۵۷، اولين ماهواره ساخت بشر (اسپوتنيک۱) به فضا پرتاب و به‌ اين ترتيب دروازه‌هاي فضا به روي ذهن كنجكاو بشر گشوده شد؛ ۱۰ اكتبر ۱۹۶۷، قوانين مربوط به فعاليت كشورها در حوزه كشف و بهره‌برداري صلح‌آميز از فضاي ماوراي جو از جمله ماه و ساير اجرام آسماني امضا شد.

شعار امسال هفته جهاني فضا، گوياي آرزوي ديرينه بشر در كشف اسرار بي‌شمار محيط بي‌انتهاي پيرامون خود است. «كاوش در گيتي» نه تنها ذهن دانشمندان و محققان علوم فضايي، بلكه فعالان ساير شاخه‌هاي علوم و فن‌آوري را به ‌خود مشغول كرده است.

مراسم هفته جهاني فضا در سال‌هاي اخير با توجه به پيگيري‌هاي مناسب سازمان فضايي ايران(ايسا) به صورتي باشكوه و گسترده برگزار مي‌شد به طوري كه براي برگزاري هر چه بهتر آن به‌ دليل تقارن ماه مبارك رمضان با هفته جهاني فضا، همگام با ساير كشورهاي اسلامي، مراسم ويژه اين هفته با تاخيري يك ماهه در آبان‌ماه برگزار مي‌شد.

امسال با توجه به امكان بزرگداشت اين هفته همزمان با تمام كشورهاي جهان و همچنين گسترش فعاليت‌ها و برنامه‌هاي فضايي كشور خصوصا پرتاب موفقيت‌آميز ماهواره‌بر سفير اميد پيش‌بيني مي‌شد كه برنامه‌هاي بزرگداشت اين هفته با شكوهي مضاعف و گستردگي دو چندان برگزار شود و همان طور كه مسوولان سازمان فضايي ايران در مطلب كوتاهي كه به مناسبت اين هفته در سايت سازمان قرار داده‌اند، از هفته جهاني فضا كه از آن به عنوان«بزرگترين رويداد مردمي زمين درباره فضا» ياد كرده‌اند به عنوان فرصتي براي اطلاع‌رساني دستاوردها و فعاليت‌هاي فضايي به مردم استفاده شود.

در شرايطي كه هر ساله از مدت‌ها قبل از آغاز اين هفته، برنامه‌ها و مراسم مختلفي با هماهنگي و مشاركت وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاي مختلف به اين مناسب تدارك ديده شده و هر يك از روزهاي اين هفته با عنواني خاص به يكي از جنبه‌هاي كاربردي فن‌اوري فضا اختصاص مي‌يافت و در آغازين روز هفته جهاني فضا هم برنامه ويژه افتتاحيه با حضور وزير ارتباطات، مسوولان، اساتيد و متخصصان اين حوزه از سوي سازمان فضايي و وزارت ارتباطات و فن‌اوري اطلاعات برگزار مي‌شد، امسال خبري از اين قبيل برنامه‌ها نيست.

تنها برنامه عمده سازمان فضايي ايران تا روز دوشنبه، افتتاح كارگاه سه روزه «ايجاد راهكارهاي منطقه‌يي فضايي براي مديريت بلايا و واكنش سريع» با حمايت و هماهنگي دفتر امور فضاي ماوراي جو سازمان ملل متحد و حضور و سخنراني نماينده اين دفتر بوده كه مصادف با هفته جهاني بلاياي طبيعي و با هدف همگرايي و هماهنگي بيشتر در بين كشورهاي منطقه براي مقابله با بلاياي طبيعي و كاهش تلفات و خسارات آنها برگزار مي‌شود.

در وب سايت سازمان فضايي ايران نيز به جاي فهرست بلندبالايي كه هر ساله از برنامه‌هاي مختلف اين هفته قيد مي‌شد از برگزاري برنامه ايران‌گردي با هدف آشنايي عموم مردم با فضا، مسابقه مقاله نويسي و نقاشي، پخش فيلم‌هاي سينمايي فضايي از سيماي جمهوري اسلامي ايران و … و نهايتاً مراسم اختتاميه‌اي با عنوان جنگ فضا به عنوان برنامه‌هاي سازمان در هفته جهاني فضا ياد شده است.

پژوهشگاه هوافضا وابسته به وزارت علوم نيز به رسم همه ساله، روز سه‌شنبه ۱۶ مهرماه مراسمي را با حضور متخصصان، صاحبنظران و علاقمندان به هوافضا در محل پژوهشگاه برگزار مي‌كند.

مهندس رضا تقي پور، رييس سازمان فضايي ايران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ايسنا با بيان اين كه اين سازمان صرفا مسووليت هماهنگي برنامه‌هاي اين هفته را برعهده دارد درباره برنامه‌هاي اين سازمان براي بزرگداشت هفته فضا به نواختن زنگ فضا در مدارس در روز شنبه و اعزام گروه‌هاي سيار براي اطلاع‌رساني و فرهنگ‌سازي در زمينه فن‌آوري فضايي به استان‌هاي مختلف كشور، برگزاري كارگاه «ايجاد راهكارهاي منطقه‌يي فضايي براي مديريت بلايا و واكنش سريع» و مراسم روز سه شنبه پژوهشگاه هوافضا و برنامه انجمن نجوم اشاره كرد.

پوريا ناظمي، عضو شاخه آماتوري انجمن نجوم ايران كه همه ساله برنامه‌هاي ويژه‌اي را براي بزرگداشت هفته فضا خصوصا در روز تعطيل پايان اين هفته برگزار مي‌كردند در گفت‌و‌گو با خبرنگار ايسنا درباره برگزاري برنامه‌هاي ويژه بزرگداشت هفته فضا در سال جاري گفت: انجمن نجوم راسا برنامه‌اي براي هفته فضا ندارد و همه ساله سازمان فضايي ايران با دعوت از مراكز و انجمن‌هاي فعال در اين حوزه و نامگذاري ايام اين هفته، برنامه‌هايي را تدارك مي‌ديد كه امسال تاكنون چنين هماهنگي‌اي صورت نگرفته است.

نویسنده : نسترن سهرابی